Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει ορισμένες μελέτες που είδαν το φως για πρώτη φορά στα γαλλικά κατά το διάστημα 1971-85, και οι οποίες, παρά τη φαινομενική έλλειψη συνάφειας της θεματικής τους, συγκλίνουν στο σύνολό τους προς ένα κοινό ερευνητικό αντικείμενο: τις πολιτισμικές διαστάσεις (και την αντιμετώπισή τους από την έως τώρα κυρίαρχη έρευνα) της παράδοσης ανυποταγής-ανταρσίας των λαϊκών στρωμάτων στον αγροτικό όσο και στον αστικό χώρο.

Αυτή η παράδοση, μολονότι γενικά είναι σύμφυτη στη λαϊκή συμπεριφορά και ιδεολογία (για τις προκαπιταλιστικές μάλιστα κοινωνίες μπορούμε να πούμε πως αποτελεί κοινωνιολογική «σταθερά» του λαϊκού πολιτισμού), εκδηλώνεται κατά τρόπο ιδιαίτερα δυναμικό και άμεσο στα πλαίσια κάποιων ξέχωρων κοινωνικών ομάδων, εκείνων που συγκροτούν στη χώρα μας το λεγόμενο παρακοινωνιακό φαινόμενο.

Τα κλεφταρματολικά σώματα ως την ίδρυση του ελληνικού κράτους, η κοινωνική ληστεία ως τις αρχές του αιώνα μας, οι ρεμπέτες και ο κόσμος του ελληνικού Καραγκιόζη έως την πρώτη μεταπολεμική δεκαετία συνιστούν τις επιμέρους όψεις αυτού του φαινομένου, το οποίο, στην ουσία του, είναι ενιαίο και δεν αποτελεί παρά έκφραση -για κάθε μια από τις τρεις αυτές ιστορικές περιόδους- της μόνιμης κρίσης αντιστοιχίας που υφίσταται ανάμεσα στα θεσμικά και τα κοινωνικά δεδομένα του νεοελληνικού μορφώματος.